Duyusal Hassasiyeti Olan Çocukları Daha İyi Anlamak

“Etiketleri kesmeden giyemiyor.”
“Elektrikli süpürge sesinde kulaklarını kapatıp ağlıyor.”
“Yeni tatlara asla dokunmuyor.”
Bu tür davranışlar, duyusal hassasiyetin ipuçları olabilir. Bu yazımızda duyusal hassasiyet nedir, nasıl anlaşılır ve aileler neler yapabilir sorularını ele alıyoruz.

📌 Duyusal Hassasiyet Nedir?

Duyusal hassasiyet, çocuğun çevresindeki duyusal uyarıcılara (ses, ışık, dokunma, tat, hareket vb.) ya aşırı duyarlı ya da normalden az tepki vermesi durumudur.
Bu durum bazen davranış problemi gibi algılansa da aslında duyusal sistemin işleyişine dair nörolojik bir farklılıktır.

👀 En Sık Gözlenen Belirtiler:

• Gürültülü ortamlarda rahatsızlık ve kaçma

• Saç kestirme, diş fırçalama gibi temaslarda aşırı tepki

• Yere basmaktan veya belirli yüzeylere dokunmaktan kaçınma

• Sallanma, zıplama gibi tekrarlayıcı hareketlere ihtiyaç

• Kalabalıkta huzursuzluk

• Seçici yeme veya belirli tat/texturaya karşı direnç

🧠 Duyusal Hassasiyet Hangi Alanları Etkiler?

• Günlük yaşam: giyinme, yemek yeme, oyun oynama

• Okul uyumu: dikkat, oturma süresi, sosyal etkileşim

• Aile içi dinamikler: uyku düzeni, öfke kontrolü, stres düzeyi

Bu sebeple, yalnızca çocuğun değil, ailenin de bilinçlenmesi süreci kolaylaştırır.

🧩 Ergoterapi ve Duyusal Bütünleme Ne İşe Yarar?

Ergoterapi, çocuğun günlük yaşam aktivitelerine katılımını kolaylaştırmak için planlanan bir terapi türüdür.
Duyusal bütünleme yaklaşımı ise çocuğun beyin-gövde-duyu sistemleri arasındaki koordinasyonu güçlendirir.
Terapist, çocuğun hangi duyusal alanlarda desteğe ihtiyaç duyduğunu belirler ve oyun temelli çalışmalarla bu alanları yapılandırır.

💡 Aileler Evde Neler Yapabilir?

• Sessiz bir ortamda yemek yeme fırsatları sunmak

• Dokunma hassasiyeti varsa, yavaş yavaş farklı dokular tanıtmak

• Ses duyarlılığına karşı kulaklık kullanımı

• Hareket ihtiyacı olan çocuklara salıncak, pilates topu gibi fırsatlar sunmak

• En önemlisi: çocuğu zorlamamak ve yargılamadan gözlemlemek

🎯 Sonuç:

Her çocuk çevresini farklı algılar. Duyusal hassasiyet, davranış bozukluğu değil; anlaşılması gereken bir farklılıktır.
Doğru destekle, çocuklar kendilerini daha güvende hisseder ve çevreleriyle daha sağlıklı ilişkiler kurabilir.